جمعه 10 فروردین 1403
EN

اماکن زیارتی عتبات سوریه

بسمه تعالی

حرم مطهر حضرت زینب (س): 

                                                                                                                                                                                                 

روستایی که زینب کبری در آن به خاک سپرده شده در گذشته به راویه و اکنون به زینبیه مشهور است. در حال حاضر این روستا به شهر متصل و در هفت کیلومتری شرق دمشق قدیم به طرف فرودگاه واقع است. در خیابان اصلی این شهرک از دور، گنبد و مأذنه‌های مقبره وی دیده می‌شود. گنبد این مرقد طلائی است و در سمت شرقی و غربی آن دو مناره کاشی کاری شده قرار دارد .

آرامگاه زینب کبری در وسط حرم با ضریحی نقره‌ای و اطراف آن هشت ستون کاشی کاری شده که گنبد حرم بر آن استوار شده وجود دارد. دیوارهای حرم تا نصف آن سنگ سفید و بقیه آئینه کاری بوده و جلوه‌ای از هنر و معماری ایرانی اسلامی است. بنای داخل و خارج حرم و همچنین مناره‌ها و گنبد از حدود بیست سال پیش است ولی توسعه‌های اطراف صحن و تزئینات آنها همگی از سوی جمهوری اسلامی انجام شده‌است .

 آرامگاه حضرت رقیه:

                                                                                                                                                

 این مقبره در شمال غربی محله قدیمی دمشق و کنار باب الفرادیس قرار دارد . در ابتدا سلاطین ایوبی بر قبر او مقبره‌ای کوچک ولی زیبا ساختند؛ سنگ قبری که بر وی نهاده شد از سنگ موزائیک تزئین شده و به‌وسیله عاج و مرمر بود که اطراف آن را ضریح زیبایی احاطه کرده بود و بر فراز آن نیز گنبد و عمارتی بنا شد. مکان یاد شده که از همان ابتدا بصورت مسجد و مقبره بود ، در سال ۱۱۲۵ مورد بازسازی قرار گرفت و در سال ۱۳۲۳ نیز به‌وسیله میرزا علی اصغر خان امین السلطان صدراعظم مظفر الدین شاه دوباره ترمیم شد . در آن زمان سه کتیبه سنگی در داخل حرم در سمت محراب شبستان آن دیده می‌شد . در کتیبه اول چند حدیث در فضایل اهل بیت و نام میرزابابا مستوفی گیلانی به‌عنوان تعمیرکننده بقعه مقام رقیه به تاریخ ۱۱۲۵ دیده می‌شد . در کتیبه دوم به مکان دفن ملک کامل ناصرالدین که در سال ۸۸۰ در این مکان مدفون شده بود اشاره و بر کتیبه سوم نیز چند بیت شعر نوشته شده بود .

مسجد بزرگ اموی:

 
                                                                                                                                                    

در انتهای سوق‌ الحمیدیه، مسجد بزرگ اموی قرارگرفته است، یكی از عجایب معماری جهان با چهار مناره. قرن‌ها پیش این مسجد خود یك معبد یونانی بود كه هنوز می‌توانید كنده‌كاری‌های به خط یونانی كهن را بر روی دروازه دیوار جنوبی ببینید. این محل پس از یونانی‌ها به معبد رومیان، سپس به كلیسا و در نهایت به مسجد بدل گشته است.همه‌ی نشان‌های مذاهب هنوز در این مسجد دیده می‌شوند،برخی نقاشی‌های مسیحیت به روشنی روی دیوار‌های داخلی قراردارند.

جايگاه يزيد ملعون - مسجد اموي

                                                                                                                                              

مسجد اموي - محل دفن سر حضرت يحيي (ع)

                                                                                                                                               

امام حسین‌(ع) و حضرت یحیی(ع) نیز جهات مشترکی داشته‌اند، امام سجاد(ع) می‌فرماید:
«ما همراه امام حسین‌(ع) به سوی کربلا بیرون آمدیم، امام، در هر مکانی وارد می‌شدند و یا از آن کوچ می‌کردند، یادی از حضرت یحیی(ع) و قتل او می‌نمودند و می‌فرمودند: «در بی‌ارزشی دنیا نزد خدا همین بس که سر یحیی بن زکریا را به عنوان هدیه به سوی فرد بی‌عفتی از بی‌عفت‌های بنی‌اسرائیل بردند.»
شهادت امام حسین‌(ع) نیز از جهاتی همانند شهادت حضرت یحیی‌(ع) و مدت حمل هر دوی آنها نیز شش ماه بوده است.

حضرت یحیی قربانی روابط نامشروع «هرودیس»، پادشاه هوسباز فلسطین با یکی از محارمش شد. وی دل خود را در گرو عشقی آتشین به «هیرودیا» دختر زیبای برادرش نهاد و تصمیم به ازدواج با او گرفت. همین که خبر آن به پیامبر بزرگ خدا، حضرت یحیی(ع) رسید، آشکارا اعلام کرد که این ازدواج، نامشروع و مخالف دستور «تورات» است و من با چنین کاری مبارزه خواهم کرد. سر و صدای سخنان حضرت یحیی در تمام شهر پیچید و به گوش «هیرودیا» رسید. او که پیامبر خدا را مانعی در مقابل آرزوهای پلید خود می‌دید، تصمیم گرفت، ایشان را از سر راه خود بردارد. بنابراین، زیبایی خودش را دامی برای او قرار داد و در «هیرودیس» نفوذ کرد.

روزی هیرودیس به او گفت: «هر آرزویی داری، از من بخواه که آرزویت حتماً برآورده خواهد شد.» هیرودیا گفت: «من سر یحیی را می‌خواهم، چرا که او نام ما را بر سر زبان‌ها انداخته و همه مردم را به عیب‌جویی ما نشانده است، اگر می‌خواهی دل من آرام شود، باید او را بکشی!» هیرودیس هم، بی‌درنگ یحیی(ع) را کُشت و سر آن حضرت را در مقابل هیرودیای بدکار قرار داد.

اکنون سر مبارک حضرت یحیی(علیه‌السلام) در داخل شبستان مسجد اموی شام (مسجد جامع دمشق) در نیمه شرقی آن قرار گرفته و مقام شریف به صورت مربع و بر بالای مقام، گنبدی سبز رنگ نصب گردیده است.
در حالی که بدن مبارکش در حوالی دمشق در محلی به نام «زبدانی» در مسجد «دلم» مدفون می‌باشد.
در آثار این مصیبت بزرگ آمده است: که زمین و آسمان و ملائکه بر شهادت یحیی (علیه السلام) چهل شبانه روز گریان شد، و خورشید نیز به مدت چهل روز در هاله‌ای از سرخی خون، طلوع و افول می‌کرد، همانطوری که در شهادت امام حسین (علیه‌السلام) چنین بود.

 

قبرستان باب الصغير

                                                                                                                                            
این قبرستان از قدیمی‌ترین قبرستان‌های جهان اسلام است و به علت دفن تعداد زیادی از صحابه معروف است. قبرستان در کنار معهد بین‌المللی اسلامی سوریه قرار داشته و چند درب ورودی دارد از جمله مدفونین آن می‌توان به سکینه بنت‌ امام حسین‌‌(ع)، ام‌کلثوم‌ بنت‌ امام علی‌(ع)، بلال حبشی، فضه و اسما دو خادم حضرت زهرا‌(س) و عبدالله‌بن جعفر شوهر حضرت زینب‌(س) اشاره کرد. ضریح دیگری هم در قبرستان وجود دارد که منسوب به سر تعدادی از شهدای کربلا است. سید محسن امین عاملی در کتاب اعیان الشیعه احتمال داده سر مقدس حضرت اباالفضل‌(ع)، علی‌اکبر‌(ع)، و حبیب‌ ابن مظاهر در این محل دفن شده باشد. قبر ابن مالک و ابن هشام دو ادیب معروف نیز در باب الصغیر است. زیارت این قبرستان در برنامه کاروان‌های زیارتی قرار دارد.

 

باب الصغير - محل غسل سرهاي شهدا توسط امام زين العابدين (ع)

                                                                                                                                    

 

مقام سيده سكينه دختر امام حسين (ع)                                                                                                                                                                                                                                                                              

مقام بعدي مقام حضرت سکينه و ام کلثوم عليهما السلام بود که در قسمت شرق خيابان بود. آمنه ملقب به سکينه دختر امام حسين (ع) بود وبرادرش علي اصغر و مادرش رباب بود. ام کلثوم يا زينب صغري نيز دختر امام علي (ع) بود . وارد شبستان که مي شوي دو ضريح هم شکل درکنار هم قرار دارند که با ديواري که وسط ان براي رفت و امد ديگران باز است ازهم جدا شده اند و درکنار ديوار هر اتاق پلکاني باز مي شود که به زيرزمين و دو اتاقک کوچک هدايت مي شود، در اين مکان مقدس ضريح وتابوت هر دو قبر ديده مي شود، هر دو بزرگوار در واقعه کربلا حضور داشتند و پس از اسارت به دمشق آمدند.

از اينجا به بعد بقيه مقام ها در پشت سر مقام حضرت سکينه و ام کلثوم بوده و درون قبرستان و در قسمت غربي قبرستان باب الصغير است در پشت قبر سکينه و ام کلثوم قبري منسوب به «فاطمه صغري» دختر امام حسين (ع) است که در داخل حجره اي کوچک قرار گرفته، در کنار اتاق پلکاني است که به فضايي کوچک در زير زمين راه دارد بر روي سنگ قبر او آيت الکرسي به خط کوفي نوشته شده است، گنبد آن به رنگ سبز و ديوارهاي آن به وسيله سنگهاي سياه وسفيد بر پا گشته است.

کمي بالا تر ازمرقد" فاطمه صغري"در اتاق ديگري از اين قبرستان مدفن سه بانوي مطهر قرار دارد : اسماء بنت عميس همسر جعفر طيار، ميمونه دختر امام حسن(ع)، حميده دختر مسلم بن عقيل، در اين حجره ضريحي سبز رنگ قرار دارد که سنگ قبرها به صورت ايستاده در کنار آن نصب شده است.در يکي ديگر از حجره هاي اين قبرستان که با گنبد سبز رنگ کوچکي نمايان است در تابوتي کوچک و محفظه اي فلزي «عبدالله بن صادق» فرزند امام جعفر صادق(ع) مدفون است .کمي بالاتر از اين حجره و در مکاني ديگر موذن با وفاي پيامبر«بلال حبشي» به خاک سپرده شده است او پس از وفات پيامبر فقط دو بار اذان گفت يکي به در خواست حضرت زهرا(س) و ديگري به در خواست امام حسن(ع) و امام حسين(ع).پس از آن به جهاد رفت و بعد در يکي از قريه هاي نزديک دمشق ساکن شدو سرانجام در سال 20هجري ودر سن 63سالگي وفات يافت.در کنار مقبره "بلال" مقبره کوچکتري ديده مي شود که گفته مي شود قبر«عبدالله بن جعفر» فرزند جعفر طيار و همسر باوفاي حضرت زينب(س) است که در سن 90 سالگي چشم از دنيا فرو بست .يکي ديگر از نزديکان اهل بيت که در اين قبرستان مدفون است «فضّه» خادمه حضرت زهرا(س) است ، فضه کسي بود که در بيست سال آخر عمرش سخني جز کلمات قرآن از وي شنيده نشده است وي در واقعه کربلا حضور داشت و به اسارت در آمد .قبر فضه کمي دورتر بود و براي اينکه خادمي هم ندارد.

در قبرستان باب الصغير در دوطرف خيابانش مقامهاي ياران پيامبر و اهل بيت بود اولين مقام ، مقام همسران پيامبر " ام حبيبه "و "ام سلمه" بود که در قسمت غرب قبرستان باب الصغير بود اما ظاهرا در مدينه هم براي اين دونفر قبري وجود دارد و احتمال اينکه اين قبور ، قبور اصلي باشد ظاهرا کمتر است . در ابتداي خيابان و وسط بلوار هم قبري وجود داشت كه منتسب به «ابن عساكر» مورخ برجسته است .

عبداله بن زين العابدين (ع) نيز مقام بعدي بود که در قسمت شرق باب الصغير بود ، عبد الله فرزند امام سجاد (ع) مردي فقيه و وارسته اي بوده که به علت درخشندگي صورتش به" باهر" شهرت يافته بود .

بعد از مقام عبدالله بن زين العابدين (ع) ، مقام رئوس شهداي کربلا بود . بعد از حادثه کربلا که رئوس شهدا را برنيزه ها به شام و براي يزيد آورده بودند براي دفن به اين قبرستان مي آورند و در آنجا دفن مي كنند. از در که وارد مي شوي اتاقي است که در آن ضريحي قرار دارد و درون آن ضريح 16 دايره حجيم که با پارچه اي سبز پوشانده شده است به نشانه 16 سر شهيد کربلا که اسامي انها نيز برروي اين پارچه ها نوشته شده است اما به احتمال قوي فقط سر3 نفر از اين شهدا به نام«حضرت علي اکبر» ،«حضرت ابوالفضل» و «حبيب بن مظاهر »در اين مکان به خاک سپرده شده است . در ضمن اسامي اين شهدا بر بالاي گنبد هم نوشته شده است.

                                                                                                                                          

درحياط اين مکان که معروف به مقام رئوس شهداي کربلا است حوضي وجود دارد که مي گويند سر شهدا را در اينجا شسته اند و در کنارآن نيز اتاقي وجود دارد که گفته مي شود امام سجاد در انجا نماز خوانده است .

                                                                                                                                              


 

دروازه اصلی شام - محل ورود اسرا

                                                                                                                                   


در رابطه با ورود اهل بیت به شام، عالم زاهد فقیه موثق سید ابن طاووس در لهوف و مجلسی در جلد چهل و پنج بحار نوشته اند: وقتی مزدوران یزید اهل بیت را نزدیک شام آوردند، امّ کلثوم شمر را خواست. فرمود: مطلبی با تو دارم. گفت: چیست؟ فرمود:

این جا شهر دمشق است، ما را از دروازه ای وارد کنید که مردمان کمتری در رفت و آمد باشند و
کمتر به تماشای ما برخیزند و سرهای بریدۀ شهیدان ما را جلوتر از ما حرکت بدهید که مردم با تماشای آن سرهای نورانی به تماشای ما نپردازند. ولی شمر برخلاف خواستۀ دختر امیرالمؤمنین، فرمان داد اهل بیت را از دروازۀ ساعات که پرجمعیت ترین جمعیت را همیشه در کنار خودش داشت، عبور دهند و سرهای بریده را لا به لای کجاوه ها ببرند. اهل بیت را به این صورت حرکت دادند، تا در میان شهر کنار مسجد جامع که محل بازداشت اسرا بود، قرار بدهند.

کوه قاسیون:

گفته می شود در پائین این کوه ، آدم ابوالبشر سکونت داشته و در بالای آن قابیل ، برادرش، هابیل را کشته است ، در شرق آن حضرت ابراهیم(ع) به دنیا آمده است و در سمت غرب آن حضرت مسیح و مادرش مریم (س) پناه گرفته اند. از پیامبر اکرم روایت شده است که بر این کوه ، حضرت ابراهیم (ع) ، حضرت لوط(ع)، حضرت موسی (ع) ، حضرت عیسی(ع) و حضرت ایوب نماز گزارده اند.

         

                                                                                                                      

                                                                                                                                                            
غار منسوب به اصحاب کهف : در دمشق واقع شده و البته این غار از نظر تاریخی مستند نیست.

 

                                                                                                                                    

مغاره الجوع (غار سنگی): گفته می شود در این غارچهل پیامبر الهی ، یا چهل تن از عابدان و صالحان که توسط حکومت های ستمگر تحت تعقیب بوده اند، از فرط گرسنگی و شدت مشکلات به شهادت رسیده اند.

مغاره الدوم (غار خون): گفته شده در این غار حضرت هابیل (ع)به دست برادرش قابیل به شهادت رسیده است . این غار کمی پایین تر از غار اهل الکهف و کنار غار سنگی قرار گرفته است.

قبر حضرت هابيل (ع):

                                                                                                                                    

قبر هابیل که بدست برادرش قابیل، به علت کینه به شهادت رسید در نزدیکی قریه زبدانی در کیلومتر 45 مسیر دمشق – بیروت واقع گردیده است.

 حلب:مشهد الحسین

                                                                                                                                     

 

مشهد الحسین (ع) یا مسجد النقطه جایی است که کاروان اسراء کربلا و سید الشهداء هنگام رسیدن به حلب در کنار کوه جوشن شب را به استراحت پرداختند، نگهبانان و حاملان سرهای مقدس نیز به استراحت نشستند و سر مبارک امام حسین (ع) را روی سنگی قرار دادند، هنگام طلوع آفتاب که سر را برداشتند چند قطره خون بر این سنگ جاری گشت پس حرکت کاروان مردم حلب از این مسئله باخبر شدند و اطراف آن قطرات خون جمع شده به عزاداری و شیون و زاری بر کشتگان کربلا پرداختند. براساس روایات شیعه همه ساله در روز عاشورا آن خون می جوشید و توجه بسیاری از مردم را به خود جلب می کرد تا اینکه ولید ابن عبدالملک بن مروان دستور داد سنگ را از آن نقطه انتقال داند و از آن پس دیگر اثری از سنگ دیده نشد. بعدها سیف الدوله حمدانی شیعه مذهب ب مکان سنگ مسجدی ساخت و ان را را مشهد الحسین (ع) یا مسجد نقطه نامیدند.

حلب:

حلب دومین شهر پر جمعیت سوریه است. اماکن زیارتی حلب به شرح ذیل می باشد:

- مشهد الحسین (ع) (مسجد نقطه) محل جوشیدن خون امام حسین (ع)

- مشهد المحسن بن الحسین (ع) محل دفن محسن فرزند امام حسین (ع)

- مسجد اموی یا جامع کبیر، در کنار بازار اصلی شهر (سوق الذرب) در نزدیکی قلعه حلب

- مرقد حضرت ذکریا

 شهرصيدنايا:

                                                                                                                                                  

شهر صیدنایا یکی از مناطق دیدنی سوریه می باشد که به فاصله اندکی از شهر دمشق در 35 کیلومتری آن قرار دارد. و در ارتفاع 1440 متری از سطح دریا در دامنه رشته کوههای القلمون که از سمت غرب به لبنان امتداد دارد واقع شده است . اکثر جمعیت این شهر را مسیحیان تشکیل میدهند که در کنار مسلمانان زندگی مسالمت آمیزی را دارند. شهرت و جذابیت این شهر به واسطه کلیساهای قدیمی بسیار زیبایی است که در آن واقع شده است و هر روزه توریستهای بسیاری را به این شهر می کشاند. آثار تاریخی زیادی از دوران های عصر حجر، آرامی، یونانی، رومی و عربی در این شهر به چشم می خورد که نشان از قدمت آن دارد. از دیگر دیدنی هایش غارهایی است که شاهدی است بر این که آدمیان در دوران های قدیم در آن سکونت داشته اند. از چهل کلیسای این شهر اکنون تنها سی کلیسا بر جای مانده است. و مشهورترین و عجیب ترین کلیساهای شهر به نام "سیده صیدنایا" خوانده می شود.

صیدنایا کلمه ای است سریانی که اصل آن "سیدانایا" است و معانی مختلفی برای آن در نظر گرفته اند از جمله (سیدتنا یعنی بانوی ما) و یا به معنی مرکز صید می باشد.قدمت کلیسای سیده صیدنایا که در دامنه کوهی در شمال شهر قرار گرفته است به سال 547 بعد میلاد مسیح برمی گردد. در این دیر دست خطی نگه داری می شود که گفته می شود به دست لوقا البشیر به نگارش در آمده است و مسیحیان از آن به عنوان معجزه ای نام می برند.این کلیسا برای مسیحیان بسیار مقدس و مورد عنایت و توجه می باشد و شفاعتگاهی برای درمندان و نیاز مندان مسیحی است .و در هر گوشه و کنار آن افرادی به راز و نیاز مشغولند.
به ادعای مسیحیان این شهر، حضرت نوح اولین درخت انگور را در این شهر کاشت و به این علت انگور این شهر بهترین انگور جهان می باشد. هیچ شهری در عالم به اندازه این شهر کلیسا ندارد و مقدس ترین شهر برای مسیحیان بعد از شهر بیت المقدس می باشد.

تركيه

شهر شانلي اورفا - بقاياي كاخ نمرود

                                                                                                                                

 معلولا - محل دفن قديسه مارتاقلا

          

                                                                                                                                     

 معلولا - كليساي مارتاقلا

                                                                                                                                   

                                                                                                                                  

 آرامگاه صلاح الدين ايوبي

                                                                                                                                 

اور- زادگاه حضرت ابراهیم (ع)

                                                                                                                                 

اين شهر كه در تورات از آن به‌عنوان محل زندگي حضرت ابراهيم (ع) نام‌ برده شده است، با استفاده از مدرن‌ترين تجهيزات، كاوش و به يك مقصد گردشگري تبديل مي‌شود.

شهر اور هشت‌هزار سال قدمت دارد و سومريان از حدود چهارهزار سال پيش از ميلاد مسيح (ع) در آن ساكن شدند و در آن، تمدني درخشان را پايه‌گذاري كردند. اين شهر حدود 500 سال پيش از ميلاد مسيح (ع)، يكي از پرجمعيت‌ترين شهرهاي جهان بود و تا به‌حال آثار تاريخي فراواني در جريان كاوش‌هاي انجام‌شده در آن كشف شده‌اند كه از آن جمله مي‌توان به آثاري در مقبره‌ي پادشاه‌هاي شهر اور شامل جواهرات، خنجر‌هاي مرصع و مهر‌هاي سلطنتي اشاره كرد كه بخش اعظم آن‌ها در موزه‌ي بريتانيا نگهداري مي‌شوند.